Bazen kimi danışanlarımla konuştuğumda, kendileri dışında herkesle ilgilendiklerini, ailelerinin ve arkadaşlarının tüm istek ve arzularını yerine getirmek için sürekli çaba içinde olduklarını, bu sırada da kendilerini unuttuklarını görüyorum. Ben de eskiden sürekli herkesi mutlu etmeye çalışırdım, işyerinde sesimi çıkarmazdım, aman huzurum bozulmasın derdim, ailemden, arkadaşlarımdan biri bir şey için yardım istediğinde hiç gözümü kırpmadan evet derdim. Elbette birbirimize yardım etmemiz önemli, elbette işyerinde belli görevlerimiz var ve onları yerine getireceğiz ama hayatımızı devam ettirebilmek ve sevdiklerimizin yanında olabilmemiz için enerjiye de ihtiyacımız var. Burada seçimlerimizi, kendimizi de unutmadan yapmamız gerekiyor.
Kendimizi hiç düşünmeden, kendimizle ilgilenmeden ne kadar dayanabiliriz? Bilirsin, uçağa bindiğinde, hostesler, acil durumlarda neler yapılabileceğini anlatırken, oksijen maskelerini ilk önce kendine, sonra çocuğuna takmanı söyler. Ben ilk uçağa bindiğimde ve bu anonsu duyduğumda şok olmuştum, gerçekten kabullenemedim, nasıl yani, ilk nasıl kendimize maskeyi takacağız diye düşündüm. Ancak, doğru, ilk önce kendimiz iyi olmalıyız ki, sonra sevdiklerimizin yanında olabilelim, destek olabilelim. Yaşamımız boyunca, sevgiyi çevremizdekilere vermeyi, paylaşmayı, başkalarına nazik, cömert ve merhametli olmayı öğrendik. Ancak bu güzellikleri kendimize vermemiz söz konusu olduğunda kimilerimiz nedense bunu bencillik olarak görüyoruz.
Eskiden bırak gerçekten kendimle ilgilenmeyi, bu konu aklımdan geçip de düşündüğüm bir şey dahi değildi. Kendimle ilgilenmeye zamanım olmadığını düşünüyordum, sevdiklerim, kariyerim ve bitmek bilmeyen bir yapılacak listem vardı. Kanserle beraber, kendimle ilgilenmemin bir öncelik olduğunu anladım. Kendime iyi bakmazsam, yarın bu dünyada olamazsam, zaten başkalarına nasıl yardımcı olabilirdim ki, ben olmazsam zaten kariyerim de olamaz, yapılacaklar listesi de kimsenin umrunda olmaz, unutulur giderdi. Çok düz bir mantık, ama gerçekten öyle. Hastalanınca, bedenimin sınırları olduğunu, ama ben sınırlarımı yeterince koyamadığım için bedenimin sınır koymak durumunda kaldığını fark ettim. Lösemi, bedenimin bana kendimle ilgilenmem, durmam, yavaşlamam, sakinlemem, sınır çizmem, hayır demem gerektiğini anlatma şekliydi. Bunu fark etmemle beraber gerçek bir yol ayrımında olduğumu anladım. Ya eskisi gibi hayatımı devam ettirecektim, kendimi ön plana almadan, kendimi zorlamamam gerekirken sonuna kadar gitmeye, hayır demem gereken şeylere evet demeye devam edecektim; ya da bedenimle ve kendimle ilgilenmeye başlayacaktım.
Kendimle ilgilenirsem bencil bir insan mı olurum?
Kendimizi önemsemek ve ilgilenmek, bencil olmanın tam tersidir, çünkü bizi güçlendirir ve sevdiklerimizi daha iyi desteklememizi sağlar. Özellikle, kadınlar olarak, biz kendimizle ilgilendiğimizde bencillik yaptığımızı düşünüyoruz ve suçluluk duyuyoruz. Oysa, içsel mutluluğumuzu bulamaz, enerjimizi yükseltemezsek, bir zaman sonra kendimize ve sevdiklerimize faydamız azalır ve en iyi halimiz olamayız. Her zaman verdiğim bir örnek var, kendimizi bir kupa yada kova gibi düşünelim, kovanın altında delikler varsa, ne kadar su doldurursak dolduralım, içi dolmaz. Ne kendimize su verebiliriz, ne de sevdiklerimize. Kendimizle ilgilenmek, delikleri yamayıp, kovanın altını güçlendirip kendimizi daha güçlü, enerjik ve sağlıklı yapabilmenin bir yolu.
Kendimizle ilgilenmenin yapı taşları
Dengeli bir yaşam tarzı yaşamak (uyku, beslenme ve egzersiz)
Kendimiz ve başkaları için sağlıklı sınırlar oluşturmak
Kendimizi sevmek ve kabullenmek
Düşüncelerimizi, davranışlarımızı ve eylemlerimizi farkındalıkla görebilmek
Kendimle nasıl ilgilenebilirim?
İhtiyacın olduğunda yardım iste. Hepimizin hayatımızda yardıma ihtiyacımız olan zamanlar olabilir. Bırak, güvendiğin aile üyelerin ve arkadaşların sana yardımcı olsun.
Sevdiğin şeyleri yapmak için zaman ayır. Yürüyüş yap, film izle, kitap oku, dans et. Kendine eğlenmek için izin ver.
Kendini dinlendir. Nasıl cep telefonumuzu şarj ediyorsak, kendimizi de şarj etmeye ihtiyacımız var. Yeniden şarj olmana yardımcı olacak ne ise ona zaman ayır, böylece gününe daha fazla enerji ve motivasyon ile devam edebilirsin.
Başardığın şeyler için kendini kutla ve kendine kredi ver. Her şeyden önce sen kendini, küçük, büyük demeden hedefine ulaştığında tebrik et.
Sınırlarını tanı. Her şeyi yapabilmemiz imkansız; kendi kendinin üstüne çok gelme.
Konuş ve paylaşın. Duygularını yok sayma. Arkadaşlarınla ve ailenle önyargısız bir şekilde hislerini paylaş. Paylaştığında, yalnız olmadığını görürsün; başka çözüm yolları bulabilirsin.
Öncelik verdiğinde, yapmak istediğin şeyler için yeterli zamanın olduğunu göreceksin. Birçoğumuz kendimize bakma ihtiyacını anlıyoruz, ama nasıl zaman yaratacağımızı bilemiyoruz. Yapılacaklar listesine kendine zaman ayırmayı da ekle. Hatta kendinle randevulaş ve takviminde buna bir zaman ayır.
Hasta hissediyorsan, kendini zorlama, mümkünse evde kalıp dinlen. Bir gün dahi ayırıp dinlenebilmek, haftalarca yorgun ve bitkin hissedip, az enerjiyle çalışmaktan çok daha iyidir.
Kendimizle ilgilenmenin faydaları nelerdir?
Daha mutlu ve sağlıklı olursun. Seninle beraber, aile üyelerin ve sevdiklerin de. Kendinle ilgilenmek, parasempatik sinir sistemini etkinleştirir. Böylece, bedenin bağışıklık sisteminin daha etkili çalışmasını sağlayabilecek huzurlu ve sakin bir durumda olur.
Günlük sorumlulukları daha etkili ve verimli bir şekilde yöneteceksin. Sorunların için çözümleri daha iyi düşünüp bulacaksınız. Dayanıklılık, içgörü ve düşünme yeteneklerin daha iyi olacak. Seni aşağı çeken veya çok yoran şeylere “hayır” demeyi öğrendiğinde ve gerçekten “evet” demek istediğiniz şeylere zaman ayırmaya başladığında, hedeflerini daha net görebileceksin. Gerçekten yapmak istediklerine konsantre olabileceksin.
Özgüvenin artar. Kendine iyi davranmak ve kendi ihtiyaçlarınızı karşılamak için düzenli olarak zaman ayırdığın zaman, bilinçaltına olumlu bir mesaj gönderirsin. Kendini önemseyen içsel bir değere sahip olursun. Bu da, kendi kendinize olumsuz konuşmalarınızın ve eleştirel iç sesinizin azalmasına yardımcı olur.
Kendini tanıyacaksın. Öz bakım uygulamak, gerçekten ne yapmayı sevdiğinizi düşünmeyi gerektirir. Sana ilham veren, tutku hissettiğiniz şeyleri keşfetme alıştırması, kendinizi daha iyi anlamanıza yardımcı olabilir.
Benimle beraber kendinizle ilgilenmeye ne dersiniz?